De Mangrove is bijzonder voor me. In de periode 2008-2012 heb ik samen met Bettina de eerste groepen opgericht en begeleid. De Mangrove is een uitvloeisel van het onderzoek van Bettina en mij (2008) naar wat maakt dat schoolleiders meer of minder succesvol zijn. We hebben in die tijd het concept van geloofwaardig leiderschap ontwikkeld. Geloofwaardig zijn als leider betekent dat mensen in de basis bereid zijn je te volgen in de koers die je als leider met de school uitstippelt en de besluiten die je dagelijks neemt. Dat mensen jouw invloed accepteren, jou ‘geloven’ en ernaar handelen, is de essentie van succesvol leiderschap. Dat ligt heel subtiel; medewerkers voelen haarfijn aan of het al of niet ‘klopt’ wat hun leidinggevende zegt en uitdraagt. In het onderzoek dat wij in die tijd uitvoerden, viel ons ook op hoe groot de bereidheid bij leiders in het onderwijs was om te praten over de dilemma’s uit de praktijk van alledag; men miste vaak mensen in hun omgeving met wie ze scherp aan de wind konden varen.
We hebben toen besloten om echt werk te gaan maken van ‘geloofwaardig leiderschap’ en hebben zo de eerste Mangrovegroep opgericht. We wilden dat het een plek zou worden waar je als leidinggevende echt kan afdalen, ook naar de minder mooie plekken van jezelf. Naast dat de etmalen een broedplaats voor nieuw leven zijn, mag het er dus ook een beetje stinken; stinken en jezelf opnieuw uitvinden.
Het allerleukste was dat ik na verloop van tijd rector ben geworden en zelf als deelnemer in plaats van begeleider in een groep ben gestapt. Het was zo mooi om te ontdekken als deelnemer dat het dus echt werkt wat we hadden beoogd!
Ik ben niet genoeg gedisciplineerd om zonder begeleiding gestructureerd onderzoek te doen naar leiderschap en alles wat er bij hoort. Het is erg waardevol om dat onder begeleiding een etmaal te doen. Ik haal daar enorm veel uit, wat altijd weer een half jaar met me meewandelt tot het volgende etmaal. In De Mangrove heb ik bijvoorbeeld geleerd om de enorme energie die ik nu eenmaal in me heb, anders te gaan inzetten waardoor mijn mensen op school meer ruimte krijgen. Dat heeft veel goeds gebracht.
Dit soort dingen bedenk je niet zelf op een achternamiddag. Daar heb je collega’s van andere scholen bij nodig, die op eenzelfde positie zitten en begrijpen hoe het werkt. En goede begeleiders; mensen die je liefdevol confronteren met je kwaliteiten en verbeterpunten. Als rector zit je toch in zekere zin op een eenzame positie, hoeveel dierbare collega’s er ook zijn. Het is enorm waardevol om die eenzaamheid van tijd tot tijd te kunnen opheffen in een groep gelijkgestemden die een beetje met je meereist.
Berni Drop, rector-bestuurder Montessori College Nijmegen
